علوم شناختی چگونه می تواند برای ازدواج پیروز به شما کمک کند؟
به گزارش وبلاگ رمزفا، پژوهشگر علوم شناختی گفت: یک شرکت دانش بنیان پیروز به راه اندازی سامانه ای شده که از آن می توان برای شناخت زوجین از یکدیگر در امر ازدواج بهره گیری کرد.
به گزارش خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی وبلاگ رمزفا، علوم شناختی چیست؟؛ این سؤالی است که در ابتدای شنیدن واژه علوم شناختی در ذهن هر فردی ایجاد می شود.
شاید دلیلش این باشد که علوم شناختی یک دانش ترویج نشده است، شاید آنقدر که این دانش اهمیت دارد آن را نشناسانده اند تا همان قدر که علوم شناختی در زندگی فردی و اجتماعی مان تاثیر دارد از این دانش اطلاع داشته باشیم.
البته این علم در کشور ما نیز مورد توجه مسؤولان و پژوهشگران کشور قرار گرفته به طوریکه یک ستاد با عنوان ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی زیر مجموعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تشکیل شده است تا زیرساخت ها برای پیشرفت در این دانش فراهم شده و از پژوهشگرانی که دارای پژوهش های حوزه علوم شناختی هستند هم حمایت شود.
کارشناسان و پژوهشگران این حوزه معتقدند علوم شناختی اهمیت بسکمک در زندگی فردی و اجتماعی افراد دارد و باید از سنین کودکی با دانش علوم شناختی بچه ها را پرورش داد.
از این رو شناخت دانش علوم شناختی در درجه بالایی از اهمیت قرار می گیرد و در این میان نقش رسانه ها در ترویج علوم شناختی نیز بسیار جدی است.
در زمینه آشنایی با دانش علوم شناختی، کاربردهای آن، راه های پیشرفت در این علم و وظیفه رسانه ها برای ترویج و کمک به پیشرفت علوم شناختی با فریبرز درتاج دکتری روانشناسی تربیتی از دانشگاه علامه طباطبایی به گفت وگو نشستیم.
آنچه در گفت وگوی ما با درتاج می خوانید:
علوم شناختی همین فکر کردن های معمولی ماست
علوم شناختی در حد تصمیم گیری های آینده افراد در زندگی
ضرورت شناختن علوم شناختی به بچه ها در دوره طلایی زندگی
سامانه ای برای بهره گیری از علوم شناختی در امور مختلف ازدواج
علوم شناختی یکی از 5 علم اولویت دار جهانست
فارس: لطفا در ابتدا یک تعریف کلی از علوم شناختی داشته باشید تا بدانیم به طور عام علوم شناختی چیست و چه کاربردهایی برای مردم یک جامعه دارد؟
درتاج: یکی از پنج علم برتر که امروزه در تمام کشورهای جهان فارغ از هر گونه استعدادی که پژوهشگران آن کشور دارند بر روی این علوم کار می کنند، دانش علوم شناختی است.
فارس: این پنج علم کدام علوم هستند؟
درتاج: پنج علم برتر جهان از قبیل نانو تکنولوژی، بایوتکنولوژی، کامپیوتر ساینس، علوم فضا و علوم شناختی است؛ یعنی پیشرفت در این 5 علم در جهان اولویت کاری تمامی کشورهاست، در صورتی که ممکن است یک کشور استعدادهای برتری در رشته های دیگری هم داشته باشد اما این علوم از اهمیت بالاتری برخوردارند و اینگونه نیست که در صورت وجود استعداد برتر در یک رشته دیگر، پژوهش در این 5 رشته فراموش یا کمرنگ شود؛ چرا که کشورها خود را ملزم می دانند که برای توسعه آینده خود بر روی پیشرفت در این علوم سرمایه گذاری کنند.
ادراک ما از جهان پیرامون مان، نحوه پردازش اطلاعات و روند چگونه عمل کردن مغز به علوم شناختی مربوط می شود
علوم شناختی نیز یکی از این پنج علم اولویت دار است، اهمیت علوم شناختی به اندازه ای است که می توان گفت تقریبا تمام رفتارهای ما تحت کنترل فرایندهای تفکر، مغز و فرایندهای شناختی قرار گرفته است، علوم شناختی این روند را ادامه می دهد که این توانایی ها چه زمانی شکل می گیرد و چگونه پرورش می یابد.
اهمیت توجه به علوم شناختی پیش از سن مدرسه بچه ها
فارس: به طور کلی ما در دانش علوم شناختی چه موضوعاتی را مورد بررسی قرار می دهیم؟
درتاج: فرایندهای شناختی پایه ای مانند توجه، دقت، تمرکز، تصمیم گیری منجر به رشد تفکر و رشد هوش در افراد می شود، اینها موضوعاتی است که در علوم شناختی مورد بررسی قرار می گیرد، در نتیجه برای ما اهمیت دارد که بعضی از فرایندها که در آینده تصمیم گیری و تفکر ما به آنها وابسته است، را بتوانیم قبل از سن مدرسه پرورش دهیم.
فارس: مهم ترین موضوع علوم شناختی چیست؟
درتاج: به صورت کلی علوم شناختی همین فکر کردن های معمولی ماست، ادراک ما از جهان پیرامون مربوط به علوم شناختی است، نحوه پردازش اطلاعات و روند چگونه عمل کردن مغز به علوم شناختی مربوط می شود.
می توان گفت علوم شناختی، فرایندهای زبانی است؛ یعنی اینکه چگونه زبان را یاد می گیرند و چگونه فرد از ادبیات استفاده می کند. یک دانش آموز قبل از سن مدرسه دستورزبان را در ادبیات فارسی استفاده می کند بدون اینکه هیچ شناخت و نسبتی با آن داشته باشد؛ بنابراین برای ما مهم است آیا شیوه آموزش زبان اول و زبان های دیگر کشورها در چه سنی است و موضوع مهم دیگر فرایند تصمیم گیری است که هر فرد در زندگی دائما چه در حال تصمیم گیری است و موضوع تصمیم گیری در روان شناسی شناختی بسیار اهمیت دارد.
ضرورت شناخت علوم شناختی در حد تصمیم گیری های آینده افراد در زندگی
فارس: یعنی علوم شناختی در حد تصمیم گیری های آینده افراد در زندگی اهمیت دارد؟
درتاج: بله، اهمیت علوم شناختی و اطلاعات دادن به خانواده ها از این نظر است که ما بتوانیم در سنین بسیار پایین این فرایندها را بلافاصله یا حتی قبل از تولد نوزاد آموزش دهیم.
بعد از تولد نوزاد یک سری توانمندی ها و دستورالعمل هایی وجود دارد که برای تقویت مغز و افکار نوزاد انجام می شود.
دختران و پسران جوان که قصد ازدواج دارند برای شناخت از یکدیگر و مادران و پدران برای انتخاب پرسنل های مهد کودک فرزندان شان و انتخاب مدارس دانش آموزان می توانند از دانش علوم شناختی استفاده کنند
ماکسیمم ارتباطات عصبی در مغز یک کودک در 10 ماهگی صورت می گیرد، پس به این معنا است که والدین و مربیان و تمامی کسانی که با کودک در ارتباط هستند نقش بسیار مهمی در چگونگی بروز و ظهور توانمندی های شناختی دارند.
فارس: اصلا به چه دلیل موضوع تحقیقات در زمینه دانش علوم شناختی برای کشورهای جهان تا این اندازه اهمیت پیدا کرده است؟
درتاج: به دلیل اینکه ما در آن دوره طلایی که فصول آموزش (به صورت آموزش های غیررسمی و در قالب بازی و وسایل) است، قرار داریم.
ما می توانیم از این آموزش ها برای بچه ها و خانواده هایشان استفاده کنیم، به این منظور می توانیم به خانواده ها آموزش دهیم که بتوانند این توانمندی ها را در فرزندان شان گسترش و افزایش دهند.
این مسأله از آن نظر بسیار اهمیت دارد که بتواند رفتارهای بعدی را در سنین بالاتر سامان دهی کند، این که در سنین بالاتر برای فرزندان مربی بگیرند خیلی تاثیر چندانی ندارد، زمانی ما تاثیرگذاری را روی فرزندان مان حس می کنیم که تا قبل از دوره طلایی زندگی آن ها بتوانیم آموزش های لازم را به بچه ها ارائه دهیم.
به طور کلی می توان گفت هدف علوم شناختی این است که اگر ما در آن دوره سنی طلایی که کودک توانایی و آمادگی لازم را پیدا کرده است بتوانیم آموزش های لازم را به او بدهیم کمک بزرگی به فرزندمان کرده ایم.
دوره طلایی بچه ها و توجه به آموزش های علوم شناختی
فارس: دوره طلایی از چه سنی شروع می شود؟
درتاج: به دوره قبل از دبستان کودک و دوران خردسالی او دوران طلایی کودک گفته می شود بسکمک از مفاهیمی که ما با سرمایه گذاری های بسیار زیاد برای آموزش بچه ها در رده سنی بالاتر انجام می دهیم اگر مربیان خوبی داشته باشیم در سنین پایین تر و با هزینه کمتر می توانیم آموزش های لازم را به بچه ها بدهیم، در صورتی که در کشور ما آموزش به صورت اسمی از سنین 6 تا 7 سالگی شروع می شود، ولی تمام آموزش های شناختی به صورت غیرمستقیم از همه توانایی های ذهنی ما بهره گیری می کند، ابتدا باید پدرها و مادرها آموزش ببینند و سپس در مراکز توانمندی های شناختی بچه ها شرکت کنند و از مربیان و محیط غنی آموزشی استفاده و بهره لازم را ببرند.
علوم شناختی در ایران
فارس: علوم شناختی در کشور ما چقدر پیشرفت کرده است؟
درتاج: خوشبختانه در کشور ما در حوزه علوم شناختی، ما پژوهشکده های علوم شناختی را داریم و همین طور مجلات علمی که یافته های دانشمندان حوزه های علوم شناختی را بررسی می کنند در کشور ما بسیار فعال است.
تعداد زیادی از دانشگاه های خوب کشورها در حوزه علوم شناختی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری این رشته را در کشور فعال کردیم و همین طور آزمایشگاه های علوم شناختی را که بیشتر هدف شان در آینده این است که برای بیماران قطع نخاع که توان تحرک ندارند و این ارتباط قطع شده است یک روزنه ای ایجاد شده که بیماران بتوانند توان تحرک شان را از طریق آزمایش هایی که در این حوزه اجرا شده است به دست بیاورند.
ارتباط متقابل علوم شناختی و رسانه
فارس: رسانه ها چه تاثیری در ترویج این علوم دارند؟
درتاج: من فکر می کنم اگر بتوانیم روی فرایندهای پایه سرمایه گذاری کنیم، اگر در آینده قبل از سنین 12 سالگی بچه ها مربیان خوبی نداشته باشند و فضای خوبی نداشته اند، آماده سازی و زیرساخت های پایه را درست کرده ایم که هرگز آسیب نمی بینند.
متاسفانه شیوه آموزشی ما در ایران تا حدودی ضعف دارد؛ یعنی ما به دبیران و معلمان دوره دبیرستان و دانشگاه ها اهمیت می دهیم و بهترین ها در مدارس دوره دبیرستان و دانشگاه ها تدریس می کنند.
در صورتی که در کشورهایی که رتبه اول آموزش و پرورش جهان را به دست آورده اند به طور مثال مسؤولان کشور فنلاند که تمام سرمایه گذاری هایشان بر روی معلمان دوره دبستان و قبل دبستان است، در کشور ما هم رسانه ها می توانند جهت را تغییر دهند، ما از میان مربیان چند مقطع آموزشی کشورمان، ضعیف ترین مربیان را در دوره مهد کودک و دبستان ها قرار می دهیم اما در کشورهای پیشرفته جهان آموزش عالی از آموزش و پرورش جدا نیست، در صورتی که در ایران این گونه نیست، رسانه ها باید این را بگویند که باید یک متولی واحد داشته باشیم که تاکید بر دوره طلایی بچه ها دارد، این مسأله از طریق دانش علوم شناختی قابل حل است.
فارس: نهادهای دانش بنیان برای ترویج این علم چه کارهایی انجام داده اند؟
درتاج: نهادهای دانش بنیان بسته های آموزشی زیادی را در دانشگاه ها برای توانمندسازی طراحی شده است، ولی متاسفانه به دلیل اینکه شرکت های دانش بنیان مورد حمایت قرار نمی گیرند خودشان به تنهایی قادر نیستند که بسته های آموزشی را به تولید انبوه برسانند.
ما در شرکت های دانش بنیان کشور که به تازگی توسعه هم یافته اند، این توانایی را داریم که استعدادیابی بچه ها را در دوره قبل از سن 5 سالگی انجام دهیم.
البته حمایت هایی که در حوزه علوم پزشکی وجود دارد کمتر در حوزه علوم انسانی است، اما با این وجود پژوهشگران حوزه علوم انسانی تلاش خود را در حوزه علوم شناختی انجام می دهند به طور مثال سامانه هوشمند روان سنج نیز برای انجام این کار در دانشگاه علامه طباطبایی راه اندازی شده و عموم افراد می توانند از این سامانه استفاده کنند.
فارس: نحوه استفاده از این سامانه به چه صورت است؟
درتاج: افرادی که علاقمند به استفاده از سامانه هوشمند روان سنج هستند می توانند به سایت این سامانه به نشانی اینترنتی ravansang.com رفته و وارد سیستم شوند.
این سایت قادر است شاخص های توانمندی بچه ها را با هزینه اندک ارزیابی کند.
فارس: چه افرادی می توانند از سامانه هوشمند روان سنج استفاده کنند؟
درتاج: تمام افراد می توانند با مراجعه به سایت سامانه هوشمند روان سنج به نشانی اینترنتی https://www.ravansanj.com که مربوط به یک شرکت دانش بنیان در مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه علامه طباطبایی است، از امکانات آن استفاده کنند.
مجوز این شرکت از سوی معاونت علمی ریاست جمهوری صادر شده است.
با توجه به اینکه این سامانه هوشمند است، مراجعان به این سایت هم زمان می توانند در حوزه های مختلف قابلیت های افراد را شناسایی کنند.
نقش علوم شناختی در ازدواج پیروز
این سامانه برای همه ردهای سنی کاربرد دارد، به طور مثال دختران و پسران جوان که قصد ازدواج دارند برای شناخت از یکدیگر و مادران و پدران برای انتخاب پرسنل های مهد کودک فرزندان شان و انتخاب مدارس دانش آموزان می توانند از این سامانه استفاده کنند.
همچنین مسؤولان دستگاه های صنعتی نیز می توانند با استفاده از این سامانه تشخیص دهند که استعداد نیروهای شان در کدام بخش است.
به طور کلی این سامانه در موارد بسکمک می تواند به افراد کمک می کند و یکی از امتیازات مهم این سامانه نیز این است که استفاده از این سامانه به صورت غیرحضوری و مجازی است و این قابلیت را دارد که اطلاعات را به صورت ترکیبی به فرد بدهد.
منبع: خبرگزاری فارس