کوشش بیوه های داعش برای فرار از لرز خربزه ای که بوی باروت و مرگ می داد - وبلاگ رمزفا

به گزارش وبلاگ رمزفا، در این گزارش نگاهی به وضعیت خانواده های داعش در سه منطقه در شمال سوریه انداخته ایم.

به گزارش، عملیات ترکیه در سوریه و مذاکرات این کشور با آمریکا و روسیه درباره ایجاد منطقه و همچنین اقدامات صورت گرفته از سوی شبه نظامیان کرد در شمال سوریه در آزادی تروریست های داعشی زندانی شده در این منطقه سوالات زیادی را درباره سرنوشت عناصر داعش و اردوگاه هایی که خانواده های آنها در آن زندگی می نمایند به وجود آورده است. اینکه آیا ترکیه حاضر به دریافت مسئولیت آنها خواهد شد یا کشورهای غربی می پذیرند که اتباع خود را پس بگیرند.

در قلمرو روژاوا (کردستان سوریه)، به اصطلاح خودمختاری ایجاد شده توسط تشکل های سیاسی و نظامی کرد در شمال سوریه (که به نام کردستان غربی یا فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه نیز شناخته می گردد)، سه اردوگاه بزرگ وجود دارد که خانواده های شبه نظامیان و چهره های فعال داعش در آن قرار دارند: عین عیسی ، الهول و روژ. بزرگترین آنها، الهول، در نزدیکی مرز عراق واقع شده است و 70 هزار نفر در آنجا زندگی می نمایند، که از این تعداد حدود 60 هزار نفر شهروندان عراق و سوریه هستند. در عین عیسی - حدود 13 هزار نفر و در روژ - 1700 نفر زندگی می نمایند.

هنوز آمار دقیقی از اینکه چند نفر از جمهوری های پسا شوروی در الهول مستقر هستند وجود ندارد، اما گروه روسی زبان در آنجا، به گفته شاهدان عینی، یکی از بیشمارترین افراد هستند. به عنوان مثال، در ماه مِی، دیپلمات های ازبک 148 هموطن خود و فرزندانشان را از این اردوگاه جمع کردند. در همان ماه، 231 نفر نیز از الهول به قزاقستان بازگشتند، که عمدتاً زنان و بچه ها بودند.

بنا به گفته سازمان بشردوستانه Save the Children: در این سه اردوگاه شمالی سوریه حدود 9 هزار و پانصد کودک از 40 ملیت باقی مانده اند که والدین آنها با داعش در ارتباط بوده اند. از ژانویه امسال، بیش از سیصد کودک به وطن خود بازگردانده شده اند.

دائماً در رسانه ها در خصوص بازگشت شبه نظامیان پیشین و خانواده های آنها از سرزمین های سوریه و عراق به کشورهایشان شنیده می گردد، اما اکثر این کشورها خیلی مشتاق به بازگشت شهروندان افراطی خود نیستند. یکی از محتمل ترین گزینه ها، محاکمه همه داعشی های سابق در عراق است، اما قبل از آن اروپا خواهان حذف احتمال حکم اعدام می باشد. به گفته سازمان دیده بان حقوق بشر، نمی توان روی موفقیت مذاکرات در خصوص این موضوع حساب کرد.

خلافت کوچک

براساس اعلام مرکز بین المللی مطالعات افراطی گری مستقر در لندن، تا اواسط سال 2019، تعداد کل خارجیان با پیوندهای داعشی فراتر از 52 هزار نفر بوده که این رقم شامل همسران تروریست ها و بچه ها آنها می گردد که حدود 60٪ از آنها قبلاً در خود خلافت از مادران خارجی متولد شده اند.

به دنبال آزادسازی شهر رقه سوریه از داعش در تابستان سال 2017 ، که مرکز پیشین تمرکز تعداد زیادی از جنگجویان خارجی بود، بسیاری از تروریست ها به همراه همسران و فرزندان خود، به شمال شرقی سوریه عقب نشینی کردند. پس از آن، آنها در زندان های موقت تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه به سرپرستی نمودها قرار دریافتد.

سازمان Save the Children که از تابستان سال 2017 در این مناطق فعالیت می نماید، تعداد زنان خارجی دارای فرزند را 13350 نفر تخمین می زند. در اواسط ماه اکتبر، 9.5 هزار کودک خلافت وجود داشت (طبق گفته های این سازمان، آنها شهروند 40 کشور به غیر از سوریه و عراق هستند). در عین حال، حدود نیمی از آنها یا حدود 4/4 هزار نفر به سن پنج سالگی نرسیده اند.

درخواست برای بازگرداندن این شهروندان، چه بزرگسالان و چه بچه ها، چندین ماه است که شنیده می گردد. مقامات کُرد تأکید می نمایند که در حال حاضر فاقد قدرت و منابع برای کنترل کل جمعیت زندان بوده و این امر خود باعث افزایش خطر فرار آنها می گردد.

کارشناسان هشدار می دهند که هرچه بچه ها در این اردوگاه ها، که به آنها مینی خلافت می گویند، بیشتر بمانند، احتمال رادیکال شدن تفکرات بچه ها بیشتر می گردد.

به گفته نمایندگان Save the Children، اولویت اصلی منافع کودک است و در این حالت، منافع این بچه ها در این است که آنها مجدداً به کشورهای خود برگردانده شوند، توانبخشی لازم روی آنها انجام گردد تا بتوانند بر وحشت هایی که دیده اند و تجربه نموده اند، غلبه نموده و دوباره به جوامع خود بازگردند.

براساس برآوردهای غیررسمی، از روسیه 4.5 هزار شهروند که عمدتاً از چچن و داغستان بودند، به داعش پیوستند و این کشور یکی از اولین هایی بود که روند بازگشت مجدد فرزندان و همسران داعشی ها تحت حمایت رهبر چچن، رمضان قدیروف شروع کرد.

اطلاعاتی مبنی بر اینکه همسران و بیوه های اعضای سازمان های تروریستی به صورت گسترده توسط کانال های بشردوستانه از مناطق درگیری مسلحانه به فدراسیون روسیه باز می گردند، در نوامبر 2018 توسط الکساندر بورتنیکوف، مدیر FSB تأیید شد.

البته این بدان معنا نیست که در فدراسیون روسیه آنها را با آغوش باز می پذیرند. الکساندر بورتنیکوف اذعان داشته است که: بازگشت همسران و فرزندان تروریست ها می تواند یک خطر جدی باشد، زیرا آنها بطور فزاینده ای توسط رهبران سازمان های تروریستی بین المللی به عنوان مبلغین برای جذب افراد به این گروه، بمب گذاران انتحاری یا عاملان حملات تروریستی و همچنین به عنوان رابط استفاده می شدند.

صدها کودک جهادی نیز توسط مقامات جمهوری های آسیای مرکزی، کوزوو و ترکیه به وطن خود بازگردانده شده اند، اگرچه بیشتر موارد یتیمان و کسانی هستند که والدین آنها به جرم تروریسم در عراق و سوریه به حبس ابد محکوم شده بودند.

اما بیشتر کشورها علاقه ای به رابطه با کسانی که درگیر جهاد شده اند، ندارند و حتی با کسانی که با تروریست ها نه به لحاظ ایدئولوژیکی که با پیوندهای خونی مرتبط هستند.

در امسال براساس آمارهای Save the Children ، کمتر از 350 کودک از سه اردوگاه سوریه که همسران و فرزندان تروریست ها در آنجا ساکن هستند، به وطن خود بازگردانده شده اند. اکثر (156 نفر) به قزاقستان بازگشتند، 74 کودک نیز توسط کوزوو پذیرفته شدند. از بین کشورهای اروپا، بیشترین فرزندان خلافت توسط فرانسه (17 نفر) و سوئد (7 نفر) بازگردانده شدند. چند کشور دیگر مانند بلژیک، نروژ و هلند با اکراه 2 تا 6 کودک تروریست را از سوریه به خانه بازگرداندند. دو یتیم زاده یک زن اتریشی نیز که به خاورمیانه گریخته بود، به والدین وی در وین تحویل داده شدند.

با توجه به عدم تمایل صریح به پذیرش شهروندان کودک در وطن خود که با ارزش های افراطی بیگانه رشد نموده اند، جای تعجب ندارد که این کشورها حتی تروریست های بزرگسال با گذرنامه های اروپایی را نپذیرند. حتی با وجود این واقعیت که در اروپا قطعاً آنها آزاد رها نشوند.

به گفته یک دیپلمات اروپایی، حتی حضور چنین افرادی در زندان می تواند موجب رادیکالیزه شدن جمعیت زندانی گردد و اروپایی ها دلیلی برای ایجاد مشکل جدید برای خود به دست خود ندارند.

علاوه بر این، اروپا نه تنها عجله ای برای مقابله با سرنوشت شهروندان ناخواسته خود نداشته، بلکه به طور جدی اقدامات بازدارندگی علیه بازگشت به خانه را نیز ایجاد می نماید. مقامات دانمارک (27 شهروند که هنوز در نقطه ای در منطقه سوریه و عراق باقی مانده اند) قول داده اند روند تصویب قوانینی را که امکان محرومیت شهروندی دانمارک از اعضای سازمان های تروریستی را فراهم کند، تسریع بخشند. تنها درصورتی که تروریست تابعیت یک کشور دیگر را داشته باشد، می توان آن را پس گرفت، تا به هیچ وجه وی بدون ملیت باقی نماند، که طبق قوانین بین المللی نیز ممنوع است.

مقامات انگلیس، که حدود 60 بزرگسال و 60 کودک از شهروندان آنها در اردوگاه های سوریه قرار دارند، قبلاً روی این گزینه کار نموده اند. در امسال، بریتانیا تابعیت دو شهروند خود را به دلیل ارتباط با داعش سلب کرد. علاوه بر این، در گزارش اخیر، وزارت کشور این کشور توصیه ای را برای نگه داشتن بچه های که تابعیت انگلیس داشته اند، در محل زندگی خود در سوریه ارائه داده است.

اگرچه فعالان حقوق بشر چنین رویکرد دولت های اروپایی را محکوم نمایند، اما مردم آنها کاملاً برعکس فکر می نمایند. به عنوان مثال، طبق آخرین آنالیز خدمات اجتماعی Odoxa، بیش از 89 درصد فرانسوی ها از بازگشت جهادی ها به فرانسه نگران هستند و 67٪ بر این باور هستند که فرزندان تروریست ها باید در سوریه و عراق رها شوند.

با وجود عدم تمایل بیشتر کشورها برای بازگشت شهروندان تروریستی، اروپا به طور پیش بینی شده برنامه ای را برای برون رفت از مشکل این افراد ناخواسته در پیش گرفته است.

در خصوص مهاجران غیرقانونی، اتحادیه اروپا لیبی را به عنوان مرکز نگه داشتن آنها قرار داده و در خصوص تروریست های اسیر شده و خانواده های آنها، عراق به کانون توجه تبدیل شده است. علاوه بر این، مقامات بغداد خود ابراز تمایل کردند که همه متهمین به تروریسم را محاکمه نمایند، از جمله خارجی هایی که توسط کشورهایشان پذیرفته نشده اند.

علاوه بر این، حتی آژانس پناهندگان سازمان ملل نیز نمی تواند هیچ نقشی در این روند داشته باشد. بنا به اظهارات خود این سازمان، نه مبارزان و نه اعضای خارجی داعش در سوریه تحت حمایت آژانس پناهندگان سازمان ملل قرار نمی گیرند. در همین حال، ابتکار عمل برای بازگرداندن همه داعشی ها، صرف نظر از ملیت آنها، در دست دستگاه قضایی عراق است که خود مسائل کمی ندارد.

به گفته سخنگوی سازمان دیده بان حقوق بشر، براساس قوانین اروپا، مردم را نمی توان به کشورهایی فرستاد که مجازات اعدام در آن وجود داشته باشد و هیچ شرایطی برای یک محاکمه عادلانه وجود ندارد و سیستم قضایی عراق حتی اصل پیش فرض برائت را ندارد.

به گفته وی توافقی در حال بحث است که شبه نظامیان پیشین با ضمانت بغداد بدون اجرای حکم اعدام به عراق اعزام می شوند، اما این گفت وگوها را نمی توان موفقیت آمیز نامید.

گزینه های دیگری وجود ندارد. در گذشته، چندین کشور روی ایده ایجاد یک دادگاه بین المللی بر سر اعضای داعش کار نموده اند. اما آنها به سرعت آن را رد کردند، با اظهار اینکه ایجاد چنین ارگانی سال ها طول خواهد کشید. اما نکته اصلی این است که حمایت شورای امنیت سازمان ملل از این سازمان بعید به نظر می رسید، که بعضی از اعضای آن از قبل نسبت به احتمال آن اشاره نموده بودند.

سرنوشت فرزندان و همسران داعشی های اسیر شده در حال حاضر زیاد مورد بحث قرار نمی گیرد، زیرا این موضوع بیشتر از پاسخ ها، سؤالاتی را ایجاد می نماید. یکی از ترسناک ترین گزینه هایی که تعداد زیادی از دیپلمات های اروپایی در خصوص آن بحث می نمایند، دست کشیدن و کنار گذاشتن اعضای خانواده های داعش است. اینکه دولت ها را به خاطر این امر مقصر بدانیم، خود سوال بزرگ دیگری است.

منبع: تسنیم