چرا فرزند من مسوولیت پذیرنیست؟ ، چگونه می توانیم مسوولیت پذیری را در بچه ها تقویت کنیم - وبلاگ رمزفا

به گزارش وبلاگ رمزفا، آموزش مسوولیت پذیری به بچه ها از جمله مهارت های مهم در زندگی است؛ مهارتی که می تواند در آینده افراد و موفقیت در روابطشان بسیار مؤثر باشد. بنابراین یکی از وظایف مهم والدین و مربیان مختلف آموزشی، دادن مسوولیت های لازم به بچه ها با توجه به سن و سال آن هاست.

وبلاگ رمزفا -یکتا فراهانی: متأسفانه بسیاری از والدین از سر دلسوزی مسوولیتی به بچه ها خود واگذار نمی نمایند. شاید این موضوع به نظر خیلی مهم نباشد ولی می تواند از جنبه های مختلف بر آن ها تأثر بگذارد؛ به گونه ای که حتی منجر به اختلالات روانی افراد در آینده شود و زندگی خودشان و اطرافیانشان را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین والدین باید از روش های ایجاد مهارت مسوولیت پذیری و پیامدهای مهم آن در بچه ها مطلع باشند.

نقش مسوولیت پذیری در زندگی بچه ها

دکتر فرحناز کیان ارثی، روان شناس تربیتی و عضو انجمن روان شناسی کانادا در خصوص نقش مسوولیت پذیری در بچه ها می گوید: مسوولیت پذیری و نداشتن احساس مسوولیت یکی از مهم ترین مواردی است که والدین با آن درگیر هستند. بسیاری از پدر و مادرها فکر می نمایند فرزندشان مسوولیت پذیر نیست و آن را مسئله ای معطوف به بچه ها خود می دانند و دنبال یافتن دلیل اصلی آن نیستند.

یعنی فکر می نمایند ویژگی های فرزندشان مانع از مسوولیت پذیری آن ها می شود یا مسوولیت پذیری ذاتی است. درصورتی که دادن مسوولیت و پرورش آن در بچه ها فرایندی دارد که بایدطی شود.

موضوع بسیار مهم، اصلاح نگرش والدین به موضوع مسوولیت پذیری است. یعنی آن ها نباید فکر نمایند چون فرزندشان تنبل و بی خیال است پس نمی تواند مسوولیت پذیر باشد.

بنابراین نخستین گام، اصلاح نگاه والدین برای رشد مسوولیت پذیری است و اینکه بدانند خود آن ها هستند که باید برای ایجاد مسوولیت در بچه هاشان کاری انجام دهند.

شناخت توانایی های بچه ها

به گفته کیان ارثی، دومین گام مهم برای ایجاد مسوولیت در بچه ها آن است که والدین بدانند در دوره های سنی مختلف فرزندشان چه انتظاراتی می توانند از آن ها داشته باشند.

بنابراین شناخت توانایی های بچه ها و بعلاوه زمان دادن مسوولیت به آن ها موضوع بسیار مهمی است که باید به تدریج از کودکی شروع و به مرور نیز بیشتر شود. برخی والدین گمان می نمایند بهتر است در کودکی به فرزند خود مسوولیت ندهند تا به دوران نوجوانی برسد. در صورتی که وقتی آن ها این گونه عمل می نمایند نمی توانند انتظار داشته باشند فرزندشان مسوولیت پذیر بار بیاید.

ترغیب والدین به پذیرش مسوولیت

کیان ارثی می گوید لحن و چگونگی نوع درخواست والدین از بچه هاشان موضوع مهم دیگری است که می تواند مقاومت بچه ها را در برابر خواسته های والدین و انجام وظایفشان کم کند.

هنگامی که پدر و مادرها با تحکم، نامهربانی و تند خویی درخواست خود را مطرح و مسوولیتی را متوجه بچه هاشان می نمایند؛ بچه ها بیش از آنکه بخواهند آن کار را انجام دهند، سعی در قرار گرفتن مقابل والدین و به نوعی مخالفت با آن ها خواهند داشت.

در واقع موضوع جلب همکاری، موضوع بسیار مهمی است. چون نمی توان هیچ مسوولیتی را به زور به کودک واگذار کرد؛ مگر آنکه به وسیله جلب همکاری و مشارکت صورت پذیرد.

در واقع مادر و پدرها باید بتوانند به فرزند خود انگیزه لازم را بدهند و شوق و اشتیاق لازم را در او ایجاد نمایند. نحوه ادبیات و احترام والدین و بعلاوه انعطاف پذیری آن ها می تواند دراین خصوص بسیار تأثیر گذار باشد.

مقابله با مقاومت بچه ها

به گفته این روان شناس، نکته مهم دیگر آن است که توجه داشته باشیم هر کودکی برای گرفتن مسوولیت به شیوه خود عمل می نماید. مسوولیت پذیری هم چیزی نیست که آسان باشد و همه آن را دوست داشته باشند چون معمولاً زحمتی را متوجه فرد خواهد نمود. اما معمولاً وقتی بچه ها برای پذیرش مسوولیت مخالفت می نمایند وشانه از انجام آن خالی می نمایند بسیاری از پدر و مادرها سعی می نمایند با رویکردهای تنبیهی نادرستی مانند سرزنش یا مقایسه فرزند خود را ترغیب نمایند که حتماً آن کار را انجام دهد.

در صورتی که پدر و مادرها باید مطلعی داشته باشند اگر فرزندشان با رعایت موارد و مراحل لازم باز هم از انجام مسوولیت خود سر باز زند چه کارهایی باید انجام دهند و چگونه باید رفتار نمایند که بتوانند فرزندشان را به همکاری جلب نمایند.

دلیل یابی

دکتر کیان ارثی می گوید مهم ترین کار برای پیدا کردن دلیل مقاومت بچه ها در برابر انجام وظایفشان آن است که توجه داشته باشیم وقتی بچه ها مسوولیت انجام وظایف خود را بر عهده نمی گیرند والدین باید با افزایش مقدار مطلعی خود بتوانند دلیل آن را تشخیص دهند. البته بخشی از آن هم به روابط والدین و بچه ها برمی شود.

یعنی وقتی والدین با بچه ها خود تعامل خوب و بعلاوه اوقات مشترکی ندارند، مشغله شان خیلی زیاد است و زمان زیادی برای آن ها نمی گذارند بچه ها هم توجهی به درخواست والدین خود ندارند.

بنابراین نداشتن تعامل مثبت والدین با بچه هاشان به هر دلیلی که باشد باعث دلسردی بچه ها می شودو به این ترتیب نمی توانیم انتظار داشته باشیم مسوولیت پذیر باشند. عوامل محیطی و آموزشی هم در شکل گیری مسوولیت پذیری بچه ها مؤثر است.

به گفته این روان شناس تربیتی، اجتناب از سهل انگاری، داشتن اطلاعات و مطلعی های لازم و بعلاوه نوع فرزند پروری والدین نقش زیادی در چگونگی شکل گیری احساس مسوولیت در بچه ها دارد.